Muhasebenin temel denkliğine Bilanço Temel Eşitliği de denilmektedir. Bu eşitlik muhasebenin temel mantığını oluşturur.

Ä°ÅŸletmelerin mal ve hizmet üretmeleri ve/veya bu ürettikleri mal ve hizmetleri pazarlamaları için bir kısım varlıklara ihtiyaçları vardır. Bu varlıklar bilançoda karşılığını aktif olarak bulur. Ä°ÅŸletme sahipleri bu varlıkları kendi koydukları paralarla elde edebileceÄŸi gibi dışarıdan temine ettiÄŸi finans ile de elde edebilir. BaÅŸka bir ifade tarzı ile bir iÅŸletmenin varlıklarını temin etmek için iki farklı finansman kaynağı olabilir. Bunlardan birincisi iÅŸletme sahibinin koyduÄŸu  Özkaynaklar, ikincisi ise dışarıdan temin edilen Yabancı kaynaklardır.

İster işletme sahibi tarafından konulsun isterse dışarıdan borç olarak temin edilsin bu finans kaynağı bilançonun pasifinde yer alır ve varlıkları finanse eden kaynakları oluşturur. Bu kaynaklara Pasif denir. Her varlık bir kaynakla finanse edilir. İşletmeye aktarılan her kaynak aktifte bir varlığa dönüşür. Varlıklar toplamı her zaman kaynaklar toplamına eşittir. Diğer ifade tarzı ile Aktif toplamı her zaman Pasif toplamına eşittir. Bu eşitlik temel muhasebe eşitliği ve/veya temel bilanço denkliği olarak adlandırılır.

Aktifler = Pasifler  Varlıklar= Kaynaklar

Varlıklar= Yabancı Kaynaklar (Borçlar) + Özkaynaklar

Mevcutlar+Alacaklar= Yabancı Kaynaklar (Borçlar) + Özkaynaklar

Bilanço kavramı bu denklikten hareketle ortaya çıkar. Bilanço bu eşitliğin tabloya dönüştürülmüş halinden başka bir şey değildir. Bilanço kelimesi İtalyanca olan Bilancia (dengedeki terazi) kelimesinden gelmektedir.

İşletmenin sahip olduğu varlıklar bilançonun aktifine işletmenin bu varlıkları temin etmek için kullandığı kaynaklar ise bilançonun pasifine yazılır.

Aktifler işletmenin sahip olduğu bütün varlıkları gösterir. Bu varlıklara para, makine, taşıtlar, alacaklar örnek olarak gösterilebilir. Pasifte ise bu varlıkların alınması için işletmeye tahsis edilen kaynaklar yer alır. İşletme sahip veya sahipleri tarafından konan paralar, satıcı borçları, finans şirketlerinden kullanılan krediler bu kaynaklara örnek olarak gösterilebilir.

İşletme bünyesinde meydana gelen ticari işlemler sonucunda bu aktif ve pasiflerde değişmeler olur fakat hiçbir zaman bu eşitlik bozulmaz. Her zaman aktif toplamı pasif toplamına eşit olur. Ticari işlemlerin bilançonun denkliğe etkisini ve dengenin bozulmamasını aşağıdaki tabloda görebiliriz.

Bilanço Kavramı

Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren mali tablodur. Bir işletmenin belirli bir andaki finansal durumunu gösterir. Bilançolar hesap tipi ve rapor tipi olmak üzere iki şekilde gösterilir. Hesap tipi bilançolarda bilançonun sol tarafı işletmenin sahip olduğu varlıkları (mevcutlar ve alacakları), sağ tarafı ise kaynakları (yabancı kaynakları ve öz kaynakları) içerir. Sol tarafa bilançonun aktifi sağ tarafa ise bilançonun pasifi denir. Aktif ve pasif her zaman birbirine eşittir. Rapor tipi bilançolarda ise önce aktif tutarlar yazılır daha sonra da onun altına pasifler yazılır. Adını sunum şeklinden alır. Rapor tipi bilançoların farklı sunumları da bulunmaktadır. Ülkemizde hesap tipi bilançolar kullanılmaktadır.

İşletmelerce bilançolarının bir örnekliğini sağlayarak karşılaştırılmalarında kolaylık sağlamak ve anlam birliği oluşturmak amacıyla, Muhasebe Uygulama Genel Tebliğinde belirtilen tip bilançolarının düzenlenmesine esas alınır. Varlıklar, dönen ve duran olarak adlandırılan iki grupta toplanır. Dönen varlıklar grubunda, bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrileceği veya kullanılacağı tahmin edilen varlıklar toplanır. Duran varlıklarda ise, normal şartlar altında bir yıl içinde elden çıkarılması düşünülmeyen veya yararları bir yılda tükenmeyecek olan varlıklar yer alır.

Kaynaklar, kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklarla öz kaynaklardan oluşur. Kısa vadeli yabancı kaynaklar bir yıl içinde ödenmesi gereken; uzun vadeli yabancı kaynaklar ise bir yıldan sonra ödenecek olan borçlardan oluşur. Öz kaynaklar ise işletme sahip veya ortakları tarafından işletme kişiliğine tahsis edilmiş kaynakları oluşturur.